Ga direct naar:
Kennisbundel Informele zorg voor hbo
Kennisbundel mantelzorgers en vrijwilligers voor mbo
Video over kennisbundels informele zorg
Serie praktijkverhalen informele zorg
Samenwerking met mbo-docenten
De pluspunten van de Kennisbundel
Nieuw! Lesmateriaal mantelzorgondersteuning
Ontvang de gratis onderwijsalert
De bundel 'Informele zorg in het hbo' biedt hbo-docenten van zorg- en welzijnsopleidingen kant-en-klaar lesmateriaal om informele zorg in de les aan bod te laten komen. Veel gebruikte instrumenten als het genogram, het ecogram en het Mezzo Model Informele Zorg komen aan bod, evenals de e-learning Goed in Gesprek. Bij elk onderwerp vind je werkvormen, opdrachten en video's voor studenten.
De bundel is verdeeld in twee algemene en vier specifiekere thema’s:
- Thema 1: Netwerk in beeld
- Thema 2: Visie op informele zorg
- Intermezzo: Sociale technologie en domotica
- Thema 3: Mantelzorg
- Thema 4: Vrijwillige inzet
- Thema 5: Buurthulp
- Thema 6: Zelfhulp, door-en voorinitatieven en onderlinge zorg
Ben je benieuwd hoe (hbo-)opleidingen Informele Zorg in het curriculum inbedden? Laat je inspireren door hun aanpak, tips en ervaringen:
Met het lesmateriaal uit deze kennisbundel geef je het onderwerp informele zorg in je lessen een extra impuls. De kennis is actueel, evidence- en practicebased. Bekijk de 6 thema's, de opdrachten met creatieve werkvormen, instrumenten en video's en benut de materialen die jij wilt gebruiken in je lessen. De inhoud is samengesteld door vakdocenten en experts.
6 thema's over informele zorg
De kennisbundel voor het mbo gaat in op 6 onderwerpen:
- Mantelzorgers en vrijwilligers in beeld
- Kracht en veerkracht van mantelzorgers
- Help mensen hun eigen leven te leiden
- Communiceren met mantelzorgers
- Wat heb jij mantelzorgers te bieden?
- Samenwerken met vrijwilligers
Wie werkt in de zorg en welzijn heeft te maken met mantelzorgers en vrijwilligers. Daarom is het zo belangrijk dat in het onderwijs aandacht is voor samenwerken met mantelzorgers en vrijwilligers. Bekijk de video over ROC Tilburg:
https://vimeo.com/230431307
Toekomstige professionals in zorg en welzijn krijgen hoe dan ook te maken met het netwerk van cliënten: naasten, buren, mantelzorgers en vrijwilligers. In de opleiding krijgen studenten weinig aangereikt over de samenwerking met mantelzorgers en vrijwilligers. De aansluiting op de praktijk kan beter, zo blijkt uit onderzoek. In een serie praktijkverhalen delen docenten en studenten hun visie en ervaringen met informele zorg in het onderwijs.
Anne Vonhof is een bevlogen docent aan het ROC in Apeldoorn. Door haar eigen ervaring als mantelzorger heeft zij een duidelijk idee over de samenwerking tussen mantelzorgers en zorgprofessionals. ‘Goed samenwerken met mantelzorgers vraagt vooral sociale vaardigheden. Het creëren van een sfeer waarin ook de mantelzorger zich veilig, vertrouwd, gezien en erkend voelt. Ik bereid mijn studenten in drie stappen hierop voor. Samenwerking met mantelzorgers zou een vast onderdeel van onze lessen moeten worden. Daarbij kunnen we de kennisbundels informele zorg optimaal benutten.'
Lees het volledige praktijkverhaal van docent Anne Vonhof (pdf)
Tien weken in de wereld van informele zorg
De zorgprofessional van de toekomst werkt dagelijks samen met mantelzorgers, familie en vrijwilligers als partners in de zorg. Daarom biedt docente verpleegkunde en verzorgende-ig Ingrid Lagarde van het ROC Nijmegen haar leerlingen een lesprogramma van 10 weken aan over informele zorg.
Ingrid: ‘Met de kennisbundel informele zorg als leidraad dompelen we studenten 3 uur per week onder in de wereld van mantelzorgers, vrijwilligers en familie. De grootste winst is bewustwording. Studenten geven aan dat zij zich meer bewust zijn van de rol van mantelzorgers en vrijwilligers en wat dit straks vraagt van hun eigen houding als professional.’ De kennisbundel bevat volgens Ingrid meer dan voldoende materiaal voor tien weken. ‘Hij zit vol met werkvormen, filmpjes en leesvoer.’
Lees het volledige verhaal van docente Ingrid Lagarde (pdf)
Larissa is student én mantelzorger
Larissa van Es (17) zit in het eerste jaar van mbo-4-opleiding verpleegkunde en is mantelzorger voor haar vader. Tijdens een les over de samenwerking tussen mantelzorgers en professionals praat ze erover met haar klasgenoten. Haar ervaringen zijn leerzaam voor haar medestudenten. Hoe ga als zorgverlener het beste om met mantelzorgers? Larissa: 'Het is goed dat er tijdens de lessen aandacht is voor mantelzorg. Veel studenten weten niet goed wat mantelzorg inhoudt en dat het best vaak voorkomt. Des te belangrijker om de thuissituatie van de cliënt te begrijpen en hier op de juiste manier mee om te gaan. Zo kun je samen beter voor de cliënt zorgen.’
Bekijk het volledige praktijkverhaal met Larissa van Es (pdf)
'Besteed meer aandacht aan informele zorg'
In dit praktijkverhaal vertelt docent Ad Rang van ROC Apeldoorn over zijn ervaringen. Volgens hem leeft het onderwerp informele zorg wel degelijk onder studenten. Zij komen zelf met vragen over het omgaan met famlie van cliënten. Hoe besteedt Ad Rang aandacht aan informele zorg in de les? ‘Laat leerlingen bijvoorbeeld bedenken met welke naasten ze te maken hebben. Zijn er buiten familie ook anderen? Waarom is mantelzorg belangrijk voor jou als zorgmedewerker? Je kunt studenten ook stimuleren om een dag mee te lopen met een mantelzorger of informele zorgorganisaties.'
Lees het praktijkverhaal over informele zorg van docent Ad Rang (pdf)
Werken én leren over informele zorg
Onderwijsadviseur Erik Mondriaan van het ROC Deltion College is enthousiast over de combinatie van werken en leren in de zorg. Erik Mondriaan: ‘Onze studenten Verzorgende IG en Maatschappelijke zorg volgen de praktijkgestuurde leerroute bij zorgorganisatie Viattence. Zij werken op een woongroep en komen daar in contact met familie en mantelzorgers van cliënten en vrijwilligers. Dat levert waardevolle ervaringen op. Maar ze lopen ook tegen vragen en dilemma’s aan, zoals: Hoe ga je om met veeleisende familieleden? Deze leervragen zijn weer input voor het onderwijs. Wij maken hierbij onder meer gebruik van de kennisbundels informele zorg.'
Lees het praktijkverhaal van onderwijsadviseur Erik Mondriaan (pdf)
De kennisbundel voor het mbo bevat bouwstenen voor meerdere lessen. Het lesmateriaal helpt studenten in hun ontwikkeling naar de toekomstige beroepspraktijk en sluit aan bij de nieuwe kwalificatiedossiers. De kennisbundel Samenspel met mantelzorgers en vrijwilligers is ontwikkeld door het Expertisecentrum Mantelzorg in samenwerking met docenten die de onderwijspraktijk en beroepspraktijk kennen.
De kennisbundel Samenspel met mantelzorgers en vrijwilligers heeft vele pluspunten:
- Sluit één-op-één aan op kwalificatiedossiers, biedt de basis én is compleet.
- Actuele kennis, evidence en practice based.
- Interactieve en gevarieerde werkvormen en opdrachten.
- Veel filmpjes en beeldmateriaal.
- Tips, instrumenten en andere materialen voor de praktijk.
- Een logische opbouw en een goede dosering van theorie en praktijk.
- Gemaakt in samenwerking met onderwijsexperts.
Wat is de impact van mantelzorgers op de gezondheid en het welzijn van de cliënt? Om aandacht te vragen voor de rol en betekenis van mantelzorgondersteuning heeft de Zorg voor Beter-werkplaats ‘Ondersteuning van mantelzorgers vanuit de thuiszorg versterken’ een pakket van lesmateriaal ontwikkeld met opdrachten, oefeningen en tools:
- oefeningen bewustwording en attitude: kaarten en video's
- genogram maken van je eigen situatie
- het mantelzorgkompas
- het SOFA model
- in kaart brengen draagkracht netwerk
- themakaart draagkracht en draaglast
De lesmaterialen zijn ontwikkeld door Expertisecentrum Mantelzorg in samenwerking met de Hanzehogeschool Groningen.
Download het overzicht 'Mantelzorgondersteuning, Lesmateriaal voor bewustwording van studenten en zorgprofessionals' (pdf)
Zorg voor Beter Kennisplein VVT heeft een gratis Onderwijs-alert voor praktijkopleiders in de zorg en docenten Zorg en Welzijn (mbo en hbo). De onderwijs-alert houd je per e-mail op de hoogte van nieuw lesmateriaal en video's voor mbo en hbo. Meld je nu aan!
Meer lesmateriaal op Zorg voor Beter