Praatplaat en video
Hoe kan de verspreiding van het coronavirus in verpleeghuizen zo snel gaan? Bij veel ouderen met dementie is lastig vast te stellen of zij zich even niet lekker voelen of dat er meer aan de hand is. Zorgmedewerkers spelen hierin een belangrijke rol. Zij kennen hun cliënt het beste en kunnen veranderingen in hun gedrag signaleren, die op corona kunnen wijzen. De praatplaat en video van UNO-VUmc maken zorgmedewerkers bewust van hun eigen rol hierin. Lees de tips om mogelijke symptomen te observeren en controles te doen.
https://youtu.be/LXy7uneIokQ
Tips signaleren corona bij ouderen met dementie
De praatplaat en video laten zien dat het voor zorgmedewerkers belangrijk is om zich te realiseren:
- Mensen met dementie uiten hun lichamelijke klachten anders of kunnen door geheugenproblemen niet goed aangeven dat ze zich niet lekker voelen.
- Sommige ouderen laten geen klachten zien of minder bekende klachten: vermoeidheid, maag- en darmklachten, verwardheid, veranderd gedrag, verlies van reuk en smaak.
- Dagelijkse meting van temperatuur en saturatie is belangrijk. Zo kun je veranderingen signaleren die mogelijk op corona kunnen wijzen.
- Tot slot: voor veel ouderen is het moeilijk te begrijpen waarom je vaak je handen moet wassen of 1,5 meter afstand bewaren.
De praatplaat en video zijn gebaseerd onderzoek naar corona in verpleeghuizen van UNO-VUmc
Tips bij isolatie
Bij mensen met dementie zijn maatregelen rond isolatie extra lastig. Voor hen is lastig te begrijpen dat ze op een kamer moeten blijven. Dergelijke maatregelen kunnen ook extra weerstand of agressie oproepen bij mensen met dementie en dwaalgedrag. Per cliënt zal een zo'n goed mogelijke oplossing gezocht moeten worden.
Advies van GGD
Als een oudere besmet is met het coronavirus, thuis of in het verpleeghuis, dan geeft de GGD advies ten aanzien van isolatie en bescherming. Wees in overleg met de GGD in geval van verdenking of besmetting extra alert op de bijzonderheden van de casus en schets de situatie duidelijk:
- Cliënt wel/niet in staat tot volgen van instructie en dragen van beschermingsmateriaal.
- Ongeschikte huisvesting, al dan niet gedeeld sanitair.
- Gedragsproblemen die ontstaan bij afwijkingen van structuur en ritme of bij beperkingen in bewegingsvrijheid.
- Cliënten met ernstige agressie of gedragsproblemen waarvoor fysieke beheersing nodig is.
Zoek samen met de GGD naar de meest passende oplossing voor isolatie. Hieronder een aantal tips:
- Isoleer patiënten in een eenpersoonskamer met eigen sanitair, verplaats de patiënt indien nodig.
- Indien er geen eenpersoonskamer met sanitair beschikbaar is: inventariseer hoe deze situatie kan worden gecreëerd of ga op zoek naar een ‘second best’ situatie.
Voor het inrichten van een cohort voor mensen met corona is een checklist ontwikkeld, met expliciet aandacht voor psychogeriatrische afdelingen waar cliënten moeilijk te instrueren zijn.
Tips psychosociale zorg bij dementie en corona
De aanwezigheid van het coronavirus heeft grote invloed op mensen met dementie. GZ-psycholoog Maritza Allewijn geeft 4 tips voor ondersteuning van mensen met dementie:
Tip 1: Laat het gewone leven zo veel mogelijk doorgaan
Veel mensen met dementie zullen net als iedereen het nieuws volgen en dit kan ook bij hen gevoelens van angst oproepen. Een extra risico is dat een onbehaaglijk gevoel blijft hangen, maar de feiten die hier aanleiding voor zijn, vergeten worden. Mensen met gevorderde dementie nemen het nieuws misschien helemaal niet tot zich, maar nemen gevoelens van onbehagen wel snel over van hun dierbaren of van professionals.
Denk goed na over welke informatie gedeeld wordt, bijvoorbeeld welke tv-programma’s de huiskamer binnenkomen bij mensen met dementie of welke gesprekken gevoerd worden in het bijzijn van mensen met dementie. Draag er zo veel mogelijk aan bij dat het gewone leven blijft doorgaan en zorg voor voldoende ontspanning, beweging en frisse lucht. Uit je eigen zorgen niet teveel in het bijzijn van mensen met dementie.
Tip 2: Sluit aan bij hoe iemand omgaat met problemen
Iedereen heeft zijn eigen manier van reageren. De een wil alles weten, de ander sluit zich liever een beetje af. Dit geldt ook voor mensen met dementie. Sommigen zullen misschien niet zo’n belang meer hechten aan het nieuws in de wereld, anderen willen juist goed op de hoogte gehouden worden. Sluit aan bij hoe iemand altijd al met problemen is omgegaan. Geef goede en op het bevattingsvermogen aangepaste informatie over wat er aan de hand is.
Tip 3: Zorg voor alternatieve vormen van contact
Contact met anderen is essentieel voor het handhaven van een goede mentale gezondheid, voor ieder mens en dus ook voor mensen met dementie. Door corona krijgen zij minder bezoek van hun dierbaren. Gevoelens van isolement, verveling en somberheid liggen op de loer. Zorg voor voldoende alternatieve contacten en bezigheden, zoals Skype-contact, telefoontjes en kaartjes. Laat mensen actief weten dat ze niet vergeten worden!
Tip 4: Steun en waardeer elkaar
Zorg voor de zorgenden. De professionele zorg voor mensen met dementie is normaal gesproken al complex en vraagt om grote toewijding en expertise. Ook mantelzorgers die voor iemand met dementie zorgen, staan normaal gesproken al voor een zware opgave en zullen verder geïsoleerd raken. Corona zal hun taak nog zwaarder maken.
Steun elkaar, spreek expliciet waardering uit voor iedereen die bijdraagt aan de continuïteit van zorg voor mensen met dementie. Help hen zich te uiten, ontspannen, hoop en goede moed te koesteren, bied hulp en steun waar nodig. Stel niet te hoge eisen aan elkaar, toon begrip als taken blijven liggen.
Bron: Skipr
Tips bij corona en probleemgedrag
Beschermende kleding en afstand houden zijn ingrijpende maatregelen en kunnen beangstigend zijn voor bewoners. Zeker voor mensen met dementie.
Beschermende kleding is beangstigend
De beschermende kleding die zorgprofessionals dragen kan beangstigend zijn voor mensen met dementie en kan leiden tot probleemgedrag. Consulent Simone de Kok van het Centrum voor Consultatie en Expertise (CCE) geeft 3 praktische tips die kunnen helpen:
- Tip 1: Zeg bij binnenkomst in een kamer duidelijk jouw naam, de naam van de bewoner en wat je komt doen. Het bevestigen van een foto van jezelf op je outfit kan ook helpen bij herkenning.
- Tip 2: De bewoner kan schrikken van de beschermingsmiddelen. Benoem daarom ook dat je er anders uit ziet en geef aan welke beschermingsmiddelen je draagt. Geef de bewoner tijd om te wennen en om een reactie te geven.
- Tip 3: Film jezelf wanneer je de beschermende kleding aantrekt. Dit kan je laten zien aan de bewoner om angst te verminderen.
Bekijk de video over beschermende kleding en probleemgedrag op cce.nl
Afstand houden en probleemgedrag in de VVT
Wanneer het coronavirus weer rondwaart moeten zorgprofessionals en familie weer afstand houden van de bewoner. Dit kan leiden tot ontstaan van of verergering van probleemgedrag. CCE-consulent Simone de Kok geeft 3 praktische tips die verzorgenden kunnen helpen:
- Tip 1: Vraag familie om echte fotoboeken te maken, geen digitale. Deze kunnen helpen bij herkenning van familieleden en het biedt een bekende setting.
- Tip 2: Als fysiek contact niet mogelijk is, is het extra belangrijk om te letten op de toon waarop je spreekt. Druk je liefde en begrip voor de ander uit in je stem en houding.
- Tip 3: Zoek afleiding door andere passende activiteiten. Maak bijvoorbeeld gebruik van de lijst met 100 activiteiten van Alzheimer Nederland
Bekijk de video over social distancing en probleemgedrag op cce.nl
Voortdurend observeren
Het is belangrijk om voortdurend te blijven observeren bij alle situaties en activiteiten. Zo kun je in kaart brengen wat helpt en wat niet. Op deze manier kan er maatwerk worden geleverd aan de bewoners.
Handreiking palliatieve zorg bij dementie in coronatijd
Palliatieve zorg bij mensen met dementie is niet altijd gemakkelijk en vraagt om tijd en aandacht. De handreiking 'Praktische handvatten voor palliatieve zorg bij mensen met dementie in tijden van COVID-19’ geeft aanbevelingen voor palliatieve zorg voor verzorgenden en verplegenden op het gebied van:
- Advance Care Planning (ACP)
- de 4 domeinen van palliatieve zorg: fysiek, psychologisch, sociaal en spiritueel
- zorg voor stervenden en nabestaanden.
Naar de Handreiking Praktische handvatten voor palliatieve zorg bij mensen met dementie in tijden van COVID-19 (juni 2021)
Deze aanbevelingen komen voort uit een literatuurstudie naar palliatieve zorg voor mensen met dementie tijdens de COVID-19 pandemie. De literatuurstudie is uitgevoerd vanuit het DEDICATED project, dat gericht is op verbetering van palliatieve zorg bij dementie. De aanbevelingen zijn aangevuld door experts en zorgprofessionals vanuit het Netwerk Palliatieve Zorg Westelijke Mijnstreek en Oostelijk Zuid-Limburg.
Verder lezen over corona en dementie